I'm here to assist you with your Class 11 Social Studies notes and make the learning experience unique, easy, and enjoyable.
एकाई २
पाठ ५
इन्टरनेट र सामाजिक सञ्जालको उत्तरदायी प्रयोग
(क)आफ्नो वरपर सामाजिक सञ्जाल प्रयोगबाट भएका आपराधिक क्रियाकलाप समेटर विदेश बस्ने दाइ वा । दिदीलाई एउट चिठी लेख्नुहोस्।
Ans:प्रिय दाइ/दिदी,
नमस्ते! मैले तपाईंको वरपर सामाजिक सञ्जाल प्रयोगबाट भएका आपराधिक क्रियाकलापको बारेमा सुनेको छु। यसले मलाई गहिरो चिन्ता गर्नुपर्छ र म यसलाई आफ्नो ध्यानमा ल्याउन चाहन्छु।
मलाई यो बताउनुहुन्छ कि यदि तपाईंले कुनै आपराधिक क्रियाकलाप सम्बन्धित जानकारी पाएको छ वा कुनै खतरा भएको छ भने, तपाईंलाई यसलाई स्थानीय पुलिस वा न्यायिक प्रक्रिया संचालित गर्ने अधिकार छ। म तपाईंलाई सल्लाह दिन सक्दैनुभयो, किनकि म सामान्य व्यक्ति हुँ र मेरो न्यायिक ज्ञान सीमित छ।
तर,मलाई यो समझनुभयो कि तपाईंले यो प्रश्न उठाएकोले यसलाई गम्भीरताका साथ लिनुभएको छ। तपाईंले यदि कुनै आपराधिक क्रियाकलापको शाक्ति वा जिम्मेवारी लिन गर्नु भयो भने,मैले तपाईंलाई अनुशासनपूर्वक छानविनुपर्ने आदेश गर्न चाहन्छु। यदि तपाईंले ज्यान वा सुरक्षाको खतरा भयो भने, स्थानीय पुलिसलाई वा सम्पर्क गर्नुहोस्।
यदि तपाईंले यो बारेमा कुनै आवश्यक जानकारी दिन चाहनुहुन्छ वा तपाईंले कुनै थप बहस गर्न चाहनुहुन्छ भने, कृपया मलाई जानकारी दिनुहोस् र म मद्दत गर्ने खातिर तपाईंको उपलब्धि गराउनेछुयो बिश्वास गर्नुहोस् कि म यो समस्यामा तपाईंलाई सहायता गर्ने प्रयास गर्ने छु।
धन्यवाद र आशा छ कि यसले तपाईंलाई मद्दत गर्नेछ।
सहिष्णु
[तपाईंको नाम]
(ख)साइबर नैतिकता विषयमा दुई साथीहरूबिच भएको संवादको नमुना तयार गर्नुहोस्।
Ans:
साथी 1: हे, के तपाईंले साइबर नैतिकताको बारेमा सोच्नुभएको छ?
साथी 2: हो, अनलाइन नैतिक नियमहरू पालना गर्नु महत्त्वपूर्ण छ।
साथी १:हामीले अरूको गोपनीयताको सम्मान गर्नुपर्छ र अनुमति बिना व्यक्तिगत जानकारी साझा गर्नु हुँदैन।
साथी 2:म सहमत छुसाइबर बुलिङ पनि एक गम्भीर मुद्दा होअनलाइन अन्तरक्रिया गर्दा हामी दयालु र जिम्मेवार हुनुपर्छ।
साथी 1:बिल्कुल र बिना अनुमति प्रतिलिपि अधिकार सामग्री डाउनलोड वा साझेदारी गर्न पनि सही छैन।
साथी 2:यो सत्य होहामीले जहिले पनि मौलिक रचनाकारहरूलाई श्रेय दिनु पर्छ र उनीहरूको कामको सम्मान गर्नुपर्छ।
मित्र 1:अन्तमा,हाम्रो अनलाइन व्यवहारको बारेमा सजग हुनु र गलत जानकारी फैलाउनबाट जोगिनु पनि महत्त्वपूर्ण छ।
मित्र 2:थप सहमत हुन सकेनसधैं नैतिक बन्न र इन्टरनेटलाई राम्रो ठाउँ बनाउन सम्झौं!
साथी 1: बिल्कुल!
(ग)विद्युतीय (इलेक्ट्रोनिक)कारोबार ऐन,२०६३ अनुसार मुख्य मुख्य साइबर अपराधको सूची तयार गर्नुहोस्।
Ans:
अभियस
(क) साइबर नैतिकता भनेको के हो ?
Ans:साइबर नैतिकता भनेको वेब तथा इन्टरनेटको प्रयोगमा नैतिकताको पालन गर्ने मानवीय मान्यताहरू, र नियमहरू होयसले साइबर समुदायमा सहजता,सत्यनिष्ठा,गोपनीयता,सामान्य सदभाव,प्रतिस्पर्धा र सामाजिक न्यायको मूल्यहरूलाई आदर्शतापूर्वक प्रतिष्ठा गर्दछसाइबर नैतिकता हाम्रो आवाजको साथै हाम्रा कार्यहरूले सामाजिक तथा नैतिक मान्यताहरूलाई पालन गर्दछयसले सुरक्षित र सजिलो इन्टरनेट प्रयोग सुनिश्चित गर्दछ र सभ्यताको सुरक्षा रख्छ।
(ख) साइबर नैतिकताअनुसार गर्न नहुने कार्यहरू उल्लेख गर्नुहोस्।
Ans: साइबर नैतिकता के हो भन्ने ध्यानमा राखी,केहि कार्यहरू साइबर नैतिकता अनुसार नगर्नुपर्छ। यसमा तलका कार्यहरू शामिल हुन्छन्:
- अनाधिकृत डाउनलोड:कपीराइट संरक्षित सामग्री डाउनलोड गर्नु र साझा गर्नु अनुमति नदिनुपर्छ।
- सामग्रीको चोरी: अरूले बनाएको सामग्री चोरी गर्नु, प्लेजियरिज्म गर्नु, कानुनी रूपमा गलत हुनुपर्छ।
- अयोग्य आचरण: अनुचित, अपमानजनक, धम्कीपूर्ण, घृणास्पद र संबंधित विषयहरूमा संचार गर्नुपर्छ।
- गोपनीयता उल्लंघन: अरूलाई अनुमति नदिएर व्यक्तिगत जानकारीको अपव्यवहार गर्नुपर्छ
- साइबरबुली: अरूलाई अश्लील, अपमानजनक वा हानिकारक टिप्पणी गर्नुपर्छ।
(ग) साइबर अपराधबाट बन तपाई के के कुरामा सचेत हुनुहुन्छ, सचेतताका उपायहरू बुंदागत रूपमा उल्लेख गर्नुहोस्।
Ans:
1. गोपनीयता सुरक्षा: अपनो व्यक्तिगत जानकारीलाई सुरक्षित राख्नका लागि अद्यावधिक गोपनीयता सेटिङ्स प्रयोग गर्नुहोस्। यसमा संकेतशब्दको प्रयोग, जतित व्यापारिक जानकारीको साझा नदिनु, गोपनीयता नीतिहरूलाई पठाउनु र गोपनीयता संग सम्बन्धित अन्य उपायहरूलाई प्रयोग गर्नुहोस्।
2. सावधानीबाट ईमेलको उपयोग: अनचाहिएका ईमेलहरूलाई खोल्न नपर्नुहोस् र अज्ञात एमेलहरूले संलग्न गरिएका फाइलहरूलाई डाउनलोड गर्नु नपर्नुहोस्। फिस्किएका लिङ्क वा संलग्न गरिएका फाइलहरूलाई खोल्नु अत्यावश्यक सावधानी बजाउनुहोस्।
3. सुरक्षित पासवर्ड प्रयोग गर्नुहोस्: गतिविधिहरूलाई सुरक्षित राख्नका लागि पासवर्डमा बिविध अक्षर, संख्या, विशेष चिन्हहरूको विन्यास गर्नुहोस्। सजिलै बाहिरी व्यवहारमा प्रयोग गर्ने पासवर्डहरू नप्रयोग गर्नुहोस्।
4. सन्देशहरूमा सतर्क रहनुहोस्: अपर्याप्त वा संदिग्ध सन्देशहरूले नबुझिने गरी तीसरा पक्षले पठाएका संदेशहरूमा सतर्क रहनुहोस्। आपत्तिजनक लिङ्क वा अनुरोधका लागि नदिनुहोस् र प्राप्त गरिएका संदेशहरूको विश्लेषण गर्नुहोस्।
5. सुरक्षित इन्टरनेट ब्राउज़रको प्रयोग: सुरक्षित इन्टरनेट ब्राउज़र प्रयोग गर्नुहोस् जसले आपलाई फिशिङ, फ़्रॉड, र मालवेयर जस्ता अपराधहरूबाट सुरक्षित राख्छ। सजिलै नामतिर ब्राउज़रहरू नप्रयोग गर्नुहोस् र अद्यावधिक विश्लेषण गरेको रिलिज हुन नगर्नुहोस्।
यी सचेतताहरूको पालन गर्दा तपाईं साइबर अपराधबाट सुरक्षित रहन सक्नुहुनेछ।
(घ) सामाजिक सञ्जालका फाइदाहरू उल्लेख गर्नुहोस्।
Ans:
1. संचार र सम्पर्क: सामाजिक सञ्जालहरूले हामीलाई विश्वव्यापी संचार र सम्पर्कको सुविधा प्रदान गर्दछन्। हामी अपना मित्रहरू, परिवार, रिश्तेदारहरू र अन्य लोकहरूसँग संपर्क बनाउन सक्छौं र समय र स्थानका बाधाहरूको अभावमा भीडबाट दूर रही संवाद गर्न सक्छौं।
2. साझा अवलोकन र ज्ञान: सामाजिक सञ्जालहरूले हामीलाई विभिन्न प्रकारका साझा अवलोकन, सूचना, खबरहरू, अद्यावधिकताहरू र ज्ञान प्रदान गर्दछन्। हामीले विविध विषयहरूमा रुचि राख्न सक्छौं, अन्यले साझा गरेका सामग्री देखि सीख लिन सक्छौं र समृद्ध ज्ञान साझा गर्न सक्छौं।
3. सामाजिक समुदाय: सामाजिक सञ्जालहरूले हामीलाई सामाजिक समुदायमा संलग्न गर्न, समर्थन प्राप्त गर्न र अन्यले साझा गरेका मूल्य, मान्यता र रुचिहरूसँग जोडिन सक्छन्। हामीले विभिन्न समुदायहरू
लाई अध्ययन गर्न, उद्घाटन गर्न, कार्यक्रमहरूमा सहभागी बन्न सक्छौं र आफ्नो बिचमा विचार-विमर्श गर्न सक्छौं।
4. व्यापारिक अवसर: सामाजिक सञ्जालहरूले व्यापारिक अवसरहरू पनि प्रदान गर्दछन्। हामीले अपनो व्यापार वा क्षेत्रमा नयाँ अवसरहरू खोज्न, सामान वा सेवाहरू प्रचार गर्न, ग्राहकहरूसँग संपर्क बनाउन सक्छौं र व्यापार नेटवर्कले हामीलाई अधिक दृष्टिगोचर गराउन सक्छ।
5. मनोरंजन र आवड: सामाजिक सञ्जालहरूले हामीलाई मनोरंजन र आवडको मौका प्रदान गर्दछन्। हामी छात्रहरू, फिल्महरू, संगीत, खेल, हास्य, फोटो, भिडियो, मेम, गतिविधिहरू र शृङ्खलाहरूबाट आनन्द लिन सक्छौं।
यी फाइदाहरूले सामाजिक सञ्जालहरूलाई हाम्रो जीवनमा महत्वपूर्ण बनाउँछन्। हामीले यी संचारका माध्यमबाट सतर्कताका साथ सचेत रही, सकारात्मक रूपमा प्रयोग गर्न सक्छौं।
Some Popular Tags:
- Class 11 social studies note
- class 11 social studies
- class 11 social studies note pdf
- class 11 social studies note in Nepali
- class 11 social studies note Unit 2